Z racji zbliżającej się 75. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Senat Rzeczypospolitej jednogłośnie przyjął uchwałę uznającą jej „aktualność i doniosłość, traktując ją jako fundament regulujący życie społeczne oraz tworzenie prawa. Wartości płynące z Deklaracji powinny być również głównym punktem odniesienia w działaniach dyplomatycznych władz Rzeczpospolitej Polskiej mających na celu ochronę praw człowieka poza granicami kraju“.

Podczas drugiego czytania miałem zaszczyt przedstawić projekt uchwały Senatu.

„Dnia 10 grudnia 1948 r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, biorąc pod uwagę tragiczne doświadczenia totalitaryzmów oraz II wojny światowej, uroczyście przyjęło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Ten akt prawny, wyrywający się z cienia przeszłości, fundamentalnie zmienił relacje między jednostką a państwem. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zapoczątkowała ewolucję międzynarodowych oraz krajowych systemów ochrony praw człowieka” – możemy przeczytać w uchwale.

Zważając na zaangażowanie w obronę praw jednostki, Senat jest właściwym organem konstytucyjnym, aby właśnie w ten sposób uczcić Powszechną Deklarację Praw Człowieka.

Podczas mojego wystąpienia wspomniałem uroczystość 60-lecia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, którą ówczesny rzecznik praw obywatelskich, Janusz Kochanowski, zorganizował na terenie byłego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, na które zaprosił obrońców praw człowieka oraz ombudsmanów z innych państw.

Przy tej okazji prezydent Rzeczypospolitej Lech Kaczyński wręczył odznaczenia państwowe osobom zasłużonym dla ochrony praw człowieka, ale także w bardzo pięknym przesłaniu wskazał, dlaczego Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest ważna. Oto fragment przemówienia, dostępnego w całości na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta RP:

„Uchwalenie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przez ONZ to jedno z największych osiągnięć wspólnoty międzynarodowej. To ogromny krok w nadaniu ogólnoludzkim wartościom charakteru zasad i norm prawa. Papież Jan Paweł II uznał tę deklarację za «jeden z najwyższych wyrazów ludzkiego sumienia naszych czasów».

Zasada, zgodnie z którą «każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby», jest fundamentem całego systemu ochrony praw człowieka.

Dokument ten pozostaje prawną i moralną busolą dla wszystkich demokratycznych i praworządnych państw, dla tworzonych przez nie organizacji i struktur, dla całej wspólnoty międzynarodowej”.

To przemówienie prezydenta Lecha Kaczyńskiego odnosi się także do osób związanych z Polską, które brały udział w powstaniu tego dokumentu, m.in. Rafała Lemkina, Ludwika Reichmanna czy Antoniego Słonimskiego.