Rozmawiam z profesorem Tomaszem Grzybem w rozmowie o technikach wpływu społecznego. Czy wiedzieliście, że ci, którzy czują się bardziej władczy, częściej zjadają ostatnie ciasteczko ze stołu konferencyjnego? W tym podcaście dowiecie się też, jaki rezultat miał więzienny eksperyment Philipa Zimbardo, czyli jedno z najsłynniejszych badań, które pokazało, do czego ludzie są zdolni wtedy, kiedy tylko… mają możliwość. Czym jest „kwitnąca norma” i jak stosować technikę indukowania hipokryzji?

Od 8 lat związana z projektem i fundacją „Zwolnieni z Teorii”. Dzisiaj zajmuje w niej stanowisko managing director. Aleksandra Chudaś o sobie mówi – managerka w organizacji pozarządowej. Nie boi się porównań czy zapożyczeń ze świata korporacji, bo widzi wiele punktów styku i dobrych praktyk, które NGOsy mogą pożyczać od firm działających na ustrukturyzowanych procesach. I na odwrót. Dąży do tego, żeby jak najwięcej osób zrozumiało, że projekty społeczne to nie frajerstwo. Dlatego w tournee po szkołach licealnych, wraz ze współpracownikami, podtrzymują wśród uczniów i nauczycieli płomień, który udało im się rozpalić kilka lat temu. Szczęśliwie udaje im się uniknąć grantozy, aby osobom w latach edukacji – pomóc unikać ocenozy. Gdzie widzi siebie za kilka lat? Który z wyróżnionych projektów był jej ulubionym i dlaczego woli obecnie zajmowane stanowisko niż wizje objęcia najwyższego stanowiska w Ministerstwie Edukacji?

Przynależność do struktur Unii Europejskiej wcale nie jest oczywistością, jak mogłoby się wydawać ludziom urodzonym w momencie i po przemianach ustrojowych. Ile pracy kosztowało przygotowanie systemów prawnych w Polsce, aby wejść i stać się pełnoprawnym członkiem wspólnoty europejskiej? O wartościach i przywilejach, których nie dostaliśmy „raz na zawsze” i fatalnych skutkach, jakie mogłoby nieść za sobą wyjście Polski z Unii Europejskiej, Adam Bodnar rozmawia z prof. Wojciechem Sadurskim. Gość PRAWEGO ADAMA chciałby, żeby Polska stała się krajem federalnym. Twierdzi, że nie mamy nagromadzonej przez lata kultury politycznej i przestrzega wskazując dwa scenariusze. „Albo będziemy w Unii Europejskiej wierni, lojalni i z pełnym przywiązaniem albo będziemy w strefie oddziaływania Rosji”.

Sezon festiwalowy właśnie się rozkręca. Po dwóch latach przerwy wszyscy z utęsknieniem wyczekujemy wyjazdów na kilka dni koncertów. PRAWY ADAM, wraz ze swoimi gośćmi — Piotrem Orliczem-Rabiegą, szefem festiwalu Audioriver, oraz Maciejem Nowickim, prezesem zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka — porozmawiał o społecznej roli festiwali. Jakie zmiany nas czekają po pandemii, a co się zmieniło w związku z wojną? Jak branża muzyczno-eventowa może okazywać wsparcie Ukrainie? I co, poza wrażeniami muzycznymi, możemy na takim festiwalu zyskać?

PRAWY ADAM gości profesora Pawła Wilińskiego, z którym zabiera słuchaczy na mini lekcję WOS’u. I to nie będzie nudny, jednostronny wykład. Jak namówić młodych ludzi do zainteresowania historią czy wiedzą o społeczeństwie, skoro od lat dajemy świadectwo tego, że nie wyciągamy z nich żadnych lekcji? Czym jest odpowiedzialność karna w wojennej rzeczywistości i czy prawo rzeczywiście obowiązuje każdego? Czy Rosjanie doświadczą swojej Norymbergii? O prawie w codzienności bezprawia, wyciąganiu nauczki na przyszłość i szansach na sprawiedliwe zakończenie.

Mimo że znali się dużo dłużej, zespół założyli dopiero przy nominacji do „Hot 16 Challenge 2″. Zespół NIEBØ może pochwalić się nie tylko supportem Darii Zawiałow, ale również wspieraniem poprzez swoją twórczość inicjatyw pomocowych na rzecz kryzysu humanitarnego na granicy oraz wojny w Ukrainie. Posłuchajcie o tym, co czuli 24.02 i jak Aga radzi sobie w naszym państwie jako osoba nieheteronormatywna. O ich teledysku pełnym emocji i związanymi z nim zarzutami o propagowanie mordowania dzieci. O tym, że kobiety w Polsce boją się zachodzić w ciążę i dlaczego tak się dzieje. Uwieńczeniem epizodu będzie pieśń Łemkowska wykonana na żywo. Przygotujcie chusteczki, wzruszenie gwarantowane.

Jeśli kwiat polskiej młodzieży mówiłby ich głosami – bylibyśmy ocaleni. Kasia i Jacek Sienkiewicz, czyli Kwiat Jabłoni z wizytą u PRAWEGO ADAMA. Nie boją się poruszać tematy polityczne i często polaryzujące. Jak sami przyznają, powołując się na słowa Andrzeja Chyry, „są słupami ogłoszeniowymi” i w pełni z tego korzystają. Oglądając serwisy wiadomości, weryfikują informacje z Konstytucją RP. Bojkotowali TVP, zanim to było modne. Dlaczego dziś płaczą przy własnych piosenkach i czy planują je zaśpiewać po ukraińsku? Gdzie szukają inspiracji i jak wiele swojego światopoglądu przemycają w tekstach własnych piosenek? To pełna autentyzmu i owiana młodzieńczą energią rozmowa o politycznych obserwacjach i światopoglądowych priorytetach z perspektywy młodych twórców.

Kojarzycie to uczucie, kiedy chcecie zebrać 40 000 zł na Telefon Zaufania, a dostajecie 1 900 000 zł? Dzięki niemu kojarzy to niemal cała Polska. Aleksander Twardowski aka @OloCzarny to gość premierowego epizodu wiosennego sezonu PRAWEGO ADAMA. W rozmowie z Adamem Bodnarem wspólnie dokopali się do potężnych złóż empatii, które (wbrew pozorom) pod skórą Polaków nie leżą wcale aż tak głęboko. Jak wykorzystywać nowe technologie w fundraisingu i łączyć biznes z dobroczynnością? OloCzarny zdradził kilka prostych zasad i wytłumaczył, jak zakładać zbiórki, które cieszą się nieprawdopodobną w skali kraju popularnością. To też przypomnienie tego, że czasem trzeba “filtrować” pomoc, żeby nie nadużyć własnych i cudzych zasobów. On sam nie boi się mówić „proszę”, ale co najważniejsze – nie zapomina o słowie „dziękuję”.

Żyjemy w czasach, w których nie można marnować swojego potencjału, mówi Andrzej Chyra, gość Adama Bodnara, znany polski aktor, ale także reżyser, zdobywca wielu nagród i wyróżnień. Uważa, że musi wykorzystywać fakt, że ma twarz, którą można “sprzedać” w słusznej sprawie, dlatego mocno angażuje się w sprawy społeczne i bez wahania wyraża swoje zdanie. Zapraszamy na rozmowę o aktywnym obywatelstwie, które w dzisiejszych czasach oznacza również to, że Polacy muszą sami zastępować rząd. Czy Tour de Konstytucja to inicjatywa dla “dziadersów”? Czy może praca u podstaw i ciągłe przypominanie, że “konstytucja” to nie tylko nośne słowo-bastion praworządności, ale też książeczka, za którą stoją konkretne wartości? I czy Andrzej Chyra mógłby w końcu zagrać porządnego człowieka?

Adam Bodnar w rozmowie z prof. Maciejem Bernattem o tym, że prawo ochrony konkurencji i konsumentów ma fundamentalne znaczenie dla obywatela, choć może on sobie z tego nie zdawać sprawy. Jaka jest świadomość Polaków i Polek na temat ich praw konsumenckich? Czy rzeczy kupione przez internet można oddać bez wskazywania powodu i czy zwroty w sklepach stacjonarnych to nasze prawo, czy uprzejmość i ukłon w stronę klientów, zależny od decyzji konkretnych podmiotów gospodarczych. Czym są i z czego biorą się monopole na rynku?

Anna Walczak i Zuzanna Uba to studentki Wydziału Prawa Uniwersytetu w Groningen, szczególnie zaangażowane w walkę o praworządność. W rozmowie z Adamem Bodnarem opowiadają, co zainspirowało je do zorganizowania poza ojczyzną Festiwalu Rządów Prawa, którego głównym tematem była właśnie sytuacja w Polsce. Dlaczego Holandia tak bardzo angażuje się w wydarzenia w kraju nad Wisłą? To też rozmowa o poczuciu wspólnoty i odpowiedzialności w Unii Europejskiej. Jakie są wnioski?

Dr Tomasz Karauda to lekarz oddziału chorób płuc Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Łodzi. Z nim Adam Bodnar rozmawia o pandemii COVID-19, którą Karauda zna z pierwszej linii frontu walki z wirusem. O tym, czy nie traktowaliśmy ruchów antyszczepionkowych zbyt pobłażliwie i jak zmieniło się jego życie, gdy zaczął publicznie komentować wydarzenia związane z pandemią? Czy strach przed radykalnymi głosami zwalnia nas z podejmowania moralnie słusznych decyzji? Czy jego zdaniem polityka rządu dotycząca osób uchodźczych na granicy z Białorusią kłóci się z oficjalnym podejściem do sytuacji pandemicznej w Polsce? To rozmowa o walce z wirusem – z perspektywy medyków.

Jak to jest – naprawdę – pomagać uchodźcom na granicy? Tym razem Adam Bodnar rozmawia z Katarzyną Błażejewską-Stuhr, dietetyczką kliniczną, działaczką społeczną, a prywatnie matką dwójki dzieci i żoną Macieja Stuhra. Jak zaczęła pomagać? O tym, jak zaprzyjaźniła się z Madiną, którą w czasie pandemii przyjęła pod swój dach i czego nauczyło ją, i jej rodzinę, to doświadczenie. Co było trudne? Jak ta historia zamieniła się w film dokumentalny, „Wszyscy wszystko zjedli”? Adam też zapytał Kasię o jej wyjazd do Usnarza, co sądzi o Franku Starczewskim i jakie ma plany na przyszłość. To rozmowa o doświadczeniach granicznych – na różnych poziomach. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.

Co ma wspólnego najnowszy album Wojtka Sokoła z problem kryzysu bezdomności? Wbrew pozorom, wcale nie nic. Adam Bodnar rozmawia z Adrianą Porowską, szefową Kamiliańskiej Misji Pomocy Społecznej, prowadzącej Pensjonat św. Łazarza w warszawskim Ursusie oraz mieszkania treningowe dla osób w kryzysie bezdomności. Od 15 lat pracuje też z osobami wykluczonymi jako streetworkerka. Jest współprzewodniczącą Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności przy Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz członkinią Rady Społecznej RPO. To rozmowa o tym, kim są osoby w kryzysie bezdomności i kogo najczęściej dotyka ten problem. Dowiemy nie też, jak wygląda codzienna praca pracowników socjalnych i w jaki sposób obywatele mogą pomóc – szczególnie w trudnym zimowym okresie. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.

Karolina Kuszlewicz swoją pracę adwokacką poświęciła szczególnym klientom (którzy formalnie nawet nimi nie mogą być), czyli zwierzętom i przyrodzie. Część środowiska uważa ją za kosmitkę, a zdarzało się, że jej wystąpienia na salach rozpraw budziły zdziwienie. Zwierzęta są sporem o wartość i należy o nich mówić „ktoś” a nie „coś” tłumaczy gościni Adama Bodnara, specjalistka z zakresu ochrony praw zwierząt, rzeczniczka ds. ochrony zwierząt w Polskim Towarzystwie Etycznym. O tym, że warto być radykalnym kiedy staje się po stronie słabszych, czy tzw. „piątka dla zwierząt” miała szansę uchwalenia i co powinno być alternatywą dla łowiectwa. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.

„Nawet na Fame MMA są sędziowie” mówi Jarosław Gwizdak i przekonuje, że do młodych ludzi można trafić z problematyką prawną i wyjaśnieniem tego, czym jest kryzys praworządności, tylko trzeba znaleźć język i porównania, które są dla nich czytelne. Choćby budując salę sądową z klocków Lego lub przedstawiając współczesne dzieła kultury popularnej. Gwizdak, były sędzia Sądu Rejonowego, dziś aktywista i edukator prawny opowiada Adamowi Bodnarowi o swojej zawodowej drodze, która wiodła od nielubianych studiów prawniczych do pasjonującej edukacji nowych pokoleń. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.

Dlaczego powinniśmy się insertować tym, co robi władza i jaki wpływ na nasze życie ma przejrzystość życia publicznego? Krzysztof Izdebski, działacz i aktywista społeczny, autor publikacji na temat dostępu do informacji, konfliktu interesów, korupcji i kontroli społecznej, obecnie związany z Fundacją Batorego, tłumaczy to nie tylko na przykładzie wielkiej polityki, ale przede wszystkim na bliskich nam sprawach, dotyczących choćby osób w wieku szkolnym. O długoletniej walce o dostęp do informacji publicznej oraz o idealnej sytuacji, w której młodzi obywatele dostają w szkołach zajęcia zwiększające świadomość na temat przejrzystość życia publicznego w kolejnym epizodzie PRAWEGO ADAMA. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.

Maria Ejchart-Dubois jest prawniczką, współtwórczynią inicjatywy Wolne Sądy. W najnowszym epizodzie PRAWEGO ADAMA razem z autorem podcastu rozmawiają na temat pomyłkowych skazań i domniemania niewinności. Niesłuszne skazanie jest najbardziej doniosłym przykładem pomyłki sądowej, ale ich zakres jest dużo większy. Dlaczego powtórzenie procesu zakończonego prawomocnym wyrokiem, ale którego wynik budzi wątpliwości, jest w Polsce praktycznie równe zeru? O przypadkach niewinnościowych i tym, co zrobić, by zmniejszyć liczbę niesłusznie skazanych – dziś to 5% spraw – w kolejnym podcaście Adama Bodnara dla newonce.radio. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.

„Wtedy pierwszy raz poczuliśmy, że to wszystko będzie jak na dłoni” mówi o swoim wrażeniu z 1983 roku Cezary Łazarewicz, wówczas 17-letni opozycjonista, a 30 lat później autor reportażu „Żeby nie było śladów”. Chodzi oczywiście o śmierć Grzgorza Przemyka, która miała być symbolem komunistycznej opresji, ale została przykryta propagandową machiną. Adam Bodnar w drugim epizodzie PRAWEGO ADAMA rozmawia z autorem „pokoleniowej książki o kłamstwie i manipulacji” i niestety obaj znajdują w niej sporo analogii do obecnych czasów. Partnerem podcastu jest Wolters Kluwer.