W piątek 31 marca w Senacie odbyło się seminaryjne posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, poświęcone roli Rady Europy (RE) w obliczu wyzwań stojących przed kontynentem europejskim przed IV Szczytem szefów państw i rządów krajów Rady Europy zaplanowanym na 16–17 maja 2023 r. w Reykjaviku.

„Rok 2022 zweryfikował, że historia nie ma końca i nigdy go mieć nie będzie. Dlatego należy zastanowić się, w jaki sposób dostosowywać działalność różnych struktur międzynarodowych do przestrzegania praw człowieka i obywatela” – mówiłem podczas seminariu.

W moim wystąpieniu podkreśliłem też, że nadchodzący szczyt w Reykjaviku nie powinien być tylko regularną refleksją nad tym, jak naprawić swoje procedury, ale także powinien być sygnałem, że narodom europejskim zależy na tym, aby zastanowić się, jakie odzwierciedlenie znajdują w ich funkcjonowaniu wartości, zawarte w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, statucie Rady Europy czy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ.

Z uczestnikami seminarium podzieliłem się też wnioskami ze szczytu organizacji pozarządowych, który odbył się 28 lutego w Hadze, a został poświęcony przygotowaniu deklaracji obywatelskiej dotyczącej reformy Rady Europy, mającej na celu jej wzmocnienie. Na szczycie pojawiły się propozycje m.in. powołania specjalnego sprawozdawcy RE, monitorującego wykonywanie orzeczeń ETPC, zwiększenia możliwości obserwowania przez RE wyborów w poszczególnych państwach, zwiększenia ochrony przed zmianami klimatu i nadzoru nad sztuczną inteligencją. Przypomniałem też, że nie wolno tracić z pola widzenia egzekucji odpowiedzialności za zbrodnie popełnione przez Rosję w Ukrainie oraz wsparcia dla działaczy opozycji wobec reżimu z Rosji i Białorusi, tak aby w przyszłości mogli odbudować swoje kraje w duchu demokracji.

W seminarium udział wzięła też dr Hanna Machińska oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych m.in. Amnesty International i Fundacji ClientEarth.