Dzień: czwartek, 2 grudnia 2022 r.
Miejsce: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego

W czwartek, 2 grudnia wygłosiłem referat na konferencji zorganizowanej przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego zatytułowanej „Stosowanie nietypowych form zatrudnienia z naruszeniem prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych – diagnoza oraz perspektywy na przyszłość”. Konferencja została zorganizowana przez dr hab. Tomasza Duraja, prof. UŁ, kierownika Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia. Referaty przedstawiło ponad 40 naukowców i ekspertów.

W moim wystąpieniu skupiłem się na relacji pomiędzy gwarancjami ochrony pracy wynikającymi z art. 24 Konstytucji RP, a rzeczywistymi stosunkami pracowniczymi w Polsce. Skupiłem się zwłaszcza na świadczeniu pracy wykonywanej za pomocą platform elektronicznych (np. Uber, Bolt, Uber Eats, Glovo). Zwróciłem uwagę na swoisty rozdźwięk konstytucyjny i moralny. Z jednej strony bardzo szczegółowo regulowane są stosunki pracownicze wykonywane na podstawie umowy o pracę. Z drugiej strony rząd praktycznie milcząco akceptuje potencjalne rażące naruszanie standardów w kontekście pracy świadczonej za pomocą platform (w kontekście czasu pracy, norm BHP, prawa do odpoczynku i urlopu). Jeszcze jak byłem RPO poświęciłem temu tematowi jedno z wystąpień generalnych, ale nie doczekałem się pozytywnej odpowiedzi, poza ogólną deklaracją prowadzenia prac studyjnych.

Temat ten został podjęty przez Komisję Europejską, która w grudniu 2021 r. przedstawiła projekt dyrektywy regulującej pracę wykonywaną za pomocą platform. Dyrektywa jest obecnie przedmiotem dyskusji pomiędzy organami i instytucjami europejskimi. Powstaje pytanie czy polski rząd powinien czekać na UE czy jednak sam podjąć wysiłek regulacyjny. Jeśli nawet na to się nie zdecyduje, to praca świadczona za pomocą platform powinna stać się przedmiotem refleksji polskich środowisk naukowych, tak aby już na tym etapie mieć choć pośredni wpływ na kształt dyrektywy.