We wtorek 22 listopada ukazał się raport Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego dotyczący molestowania seksualnego w pracy, na uczelni i w usługach. Publikację przygotował zespół pod redakcją prof. Magdy Grabowskiej z Polskiej Akademii Nauk.

Raport obejmuje przedstawienie wyników analizy ilościowej i jakościowej zjawiska molestowania seksualnego w trzech obszarach – zatrudnienia, kształcenia zawodowego oraz usług. Analizie ilościowej poddano odpowiedzi 164 osób, które wypełniły rozbudowaną ankietę badawczą dotyczącą doświadczania molestowania seksualnego w wyżej wymienionych obszarach. Dodatkowo przeprowadzono 10 wywiadów pogłębionych z osobami, które doświadczyły molestowania seksualnego.

Maiłem zaszczyt napisać wstęp do tego ważnego opracowania. Oto jego obszerne fragmenty:

Ktoś mógłby powiedzieć – tak wiele się dzieje, o tylu sprawach i skandalach słyszymy, tyle instytucji zostało obnażonych ze względu na brak jakichkolwiek standardów przeciwdziałania molestowaniu. A jednak cały czas mamy poczucie, że to jest dopiero początek drogi. Jeszcze daleko nam do społeczeństwa, w którym każde zachowanie mające cechy molestowania (zarówno werbalnego jak i fizycznego) będzie natychmiastowo zauważane i napiętnowane. Wciąż w wielu organizacjach nie mamy także stworzonych jasnych procedur reagowania na takie sytuacje, nie wspominając o ochronie dla ofiar i regularnych szkoleniach dla wszystkich pracowników. Zmiana społeczna nie może się odbyć tylko poprzez zmianę przepisów czy stworzenie mechanizmów reagowania. Konieczna jest zmiana mentalna, pokoleniowa, wykorzenienie złych nawyków, uświadomienie sobie, że niektóre sposoby postępowania są niewłaściwe. W tym może pomóc rzetelna i konsekwentna praca doświadczonych organizacji społecznych.

Dlatego raport Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego ma szansę głęboko wpłynąć na polską rzeczywistość. Połączenie badań ilościowych i jakościowych obrazuje skalę zjawiska, ale jednocześnie nie zamyka go w suchych liczbach. Lektura świadectw ofiar molestowania jest absolutnie poruszająca, a przy tym bardzo autentyczna. Każda i każdy z nas słyszał/a o takich historiach. Należą one do zbiorowej wyobraźni, ale w tym raporcie są rzetelnie udokumentowane i opowiedziane. Mają moc uświadomienia o jakich czynach mówimy, które z nich stanowią przekroczenie dopuszczalnych granic relacji w sferze pracowniczej, oświatowej czy usługowej. Wielką wartością raportu są komentarze ze strony ekspertek, które dzielą się doświadczeniami i obserwacjami z ich życia zawodowego oraz specyfiki danej branży.

Raport Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego powinien zostać poważnie przeanalizowany w środowiskach biznesowych, akademickich i opiniotwórczych. Biorąc pod uwagę jego jakość jestem przekonany, że tak się stanie i trudno będzie przejść obok niego obojętnie. Bez wątpienia zachęci do analizy wewnętrznych regulacji, instrukcji i kodeksów postępowania w poszczególnych organizacjach. Ale raport PTPA osiągnie prawdziwy sukces, jeśli jego przesłanie zostanie skierowane do wspomnianych przykładowych pracownic supermarketów, rolniczek, emerytek. Warto z nimi porozmawiać o ich trudnych sytuacjach, doświadczeniach i spostrzeżeniach. Bo jak pokazuje raport, ofiarami molestowania jest wiele kobiet w Polsce, ale jeszcze nie wszystkie mają odwagę o tym mówić. Dopiero jeśli to zmienimy, to nastąpi absolutny i szybki przełom społeczny.

Gorąco polecam Państwu lekturę raportu.